آتاتورک

تولد و خانواده

مصطفی کمال آتاتورک Atatürk در سال 1881 در شهر سلانیک Selanik کشور یونان که در آن زمان یکی از شهرهای مهم و یکی از مراکز فرهنگی امپراتوری عثمانی بود زاده شد.

نام پدرش علی رضا Ali Rıza Efendi و نام مادرش زبیده Zübeyde Hanım بود. پدر آتاتورک Atatürk یک نظامی، کاتب و تاجر چوب بود. در سال 1871 آقای علیرضا Ali Rıza Efendi و خانم زبیده Zübeyde Hanım ازدواج کردند.

آنها صاحب شش فرزند شدند که چهار نفر آنان در سنین کودکی وفات کردند. تنها یک خواهر آتاتورک Atatürk به نام ماکبوله Makbule Hanım تا سال 1956 به زندگی ادامه داد.

مدرسه و تحصیلات

زمانی که آتاتورک Atatürk به سن مدرسه رسید ابتدا در مکتب خانه محله تحصیل خود را شروع کرد.

در این سالها بود که پدر آتاتورک Atatürk فوت کرد (1888). آتاتورک Atatürk برای مدتی به مزرعه دایی خود رفته و سپس به سلانیک Selanik برگشت و مدرسه را تمام کرد.

پس از آن تحصیلات خود را در مدرسه نظام و سپس کالج نظامی ادامه داد. در درس ریاضی پیشرفت زیادی کرد و معلم ریاضیش به وی لقب کمال Kemal را داد که این لقب تا پایان عمر با وی بود و نام ایشان به Mustafa Kemal تغییر یافت. سپس تحصیل خود را در مدرسه جنگ استانبول İstanbul Harp Okulu و پس از آن در اکادمی جنگ Harp Akademisi ادامه داد.

اعزام به جبهه جنگ

در سال 1910 به فرانسه اعزام شده و یک سال پس از آن به استانبول بازگشته و در ارتش عثمانی شروع به کار کرد.

در سال 1911 و همزمان با حمله ارتش ایتالیا به طرابلس آتاتورک همراه گروهی از نظامیان عثمانی در این جنگ شرکت کرده و پس از پیروزی در این جنگ به ارتش جنگ بالکان پیوست.

همزمان با جنگ جهانی اول در سال 1914 آتاتورک با رشادتی که از خود نشان داد مانع اشغال بندر چاناک کاله Çanakkale توسط ارتش متفقین شد. نهایتا در سال 1915 لشکر تحت فرماندهی آتاتورک Atatürk موفق به بیرون راندن قوای متفقین از خاک ترکیه شد.

ارتقای درجه

آتاتورک به مقام سرهنگی منصوب گشته و ارتش ترکیه با 253000 شهید موفق به بازپس گرفتن سرزمین خود از متفقین شد.

این جنگها که به جنگ چاناک کاله Çanakkale معروف هستند با عقب نشینی کامل ارتش های بیگانه از خاک ترکیه پایان یافتند. سپس در سال 1916 آتاتورک در شهرهای ادیرنه Edirne و دیاربکر Diyarbakır و وطن خدمت کرده و مقام ژنرالی گرفت.

پس از آن با اشغال شهرهای موش Muş و بیتلیس Bitlis توسط قوای روسیه برای باز پس گیری این شهرها جنگید.

پس از انجام ماموریتهای کوتاهی در شام و حلب در سال 1917 به استانبول بازگشت و همراه ولیعهد عثمانی وحید الدین افندی Veliaht Vahdettin Efendi به آلمان سفر کرد. در بازگشت از این سفر بیمار شد و پس از بهبودی در سال 1918 به فرماندهی لشکر هفتم شهر حلب منصوب شد.

در این جبهه در مقابل ارتش انگلستان جنگید و پس از امضای پیمان آتش بس مندروس Mondros ابتدا به فرماندهی لشکر Yıldırım و پس از انحلال این لشکر در زمستان همان سال به استانبول آمده در وزارتخانه جنگ مشغول به کار شد.

مدتی پس از امضای پیمان مندروس Mondros ، نیروهای متفقین به ارتش ترکیه حمله کردند و آتاتورک Atatürk به عنوان بازرس لشکر نهم در تاریخ 19 ماه مه 1919 به شهر سامسون Samsun اعزام شد.

در تاریخ 22 ژوئن 1919 آتاتورک با انتشار بیان نامه ای در شهر آماسیا Amasya اعلام کرد:

“استقلال ملت را اراده و تصمیم ملت نجات خواهد داد”

آتاتورک – ۲۲ ژوئن ۱۹۱۹

و متعاقبا کنگره سیواس Sivas را به تشکیل جلسه فراخواند. در طی تابستان سال 1919 در جلسات کنگره های ارزروم Erzurum و سیواس Sivas ، آتاتورک تصمیماتی جهت رهایی کشور ترکیه از اشغال بیگانگان اتخاذ کرد. در تاریخ 27 دسامبر 1919 آتاتورک وارد شهر آنکارا Ankara شد در 23 آوریل 1920 با تشکیل مجلس بزرگ ملت ترکیه Türkiye Büyük Millet Meclisi اولین گام برای ایجاد جمهوری ترکیه برداشته شد. آتاتورک به ریاست مجلس و دولت انتخاب شد.

برنامه های آتاتورک برای ارتقا تمدن مدرن

آتاتورک Atatürk جهت ارتقا کشور ترکیه به سطح یک تمدن مدرن تعدادی انقلاب انجام داد. این انقلابها بر مبنای 4 محور اصلی انجام شدند:

۱- انقلاب سیاسی

• حذف سلطنت (1922)
• اعلام جمهوریت (1923)
• حذف خلافت (1924)

۲- انقلاب اجتماعی

• اعطای حقوق مساوی با مردان به زنان (1926-1934)
• انقلاب پوشاک و کلاه (1925)
• بسته شدن تکایا و امامزاده ها (1925)
• قانون نام خانوادگی (1934)
• حذف القاب و عنوان ها (1934)
• پذیرفتن ساعت، تقویم و واحدهای اندازه گیری بین المللی (1925-1931)

۳- انقلاب حقوقی

• ایجاد قانون مدنی و دیگر قوانین ترکیه
• ایجاد نظام حقوقی لائیک (1924-1937)

۴- انقلاب آموزشی و فرهنگی

• ایجاد نظام واحد آموزشی (1924)
• پذیرش حروف جدید زبان ترکی (1928)
• تاسیس موسسات زبان و تاریخ ترکیه (1931-1932)
• ایجاد نظام آموزش عالی و دانشگاهها (1933)

۵- انقلاب اقتصادی

• بهبود معیشت کشاورزان و توجه ویژه به آنان
• تاسیس مزارع نمونه
• تصویب قوانین حمایت از صنایع و تاسیس موسسات صنعتی
• انجام برنامه های اول و دوم توسعه و احداث راههای جدید در کل کشور

تایین نام خانوادگی آتاتورک

در راستای اجرای قانون نام خانوادگی توسط مجلس بزرگ ملت ترکیه Türkiye Büyük Millet Meclisi به مصطفی کمال نام خانوادگی آتاتورک Atatürk داده شد.

از آن پس استقاده از این نام خانوادگی منحصر به شخص مصطفی کمال آتاتورک Mustafa Kemal Atatürk شده و استفاده از این نام خانوادگی توسط اشخاص دیگر ممنوع گشت.

منسوب شدن به عنوان رئیس جمهور

آتاتورک دو بار در سالهای 1920 و 1923 به ریاست مجلس بزرگ ملت ترکیه Türkiye Büyük Millet Meclisi برگزیده شد.

در تاریخ 29 سپتامبر 1923 و با ایجاد جمهوری نوین ترکیه، آتاتورک به عنوان نخستین رئیس جمهور برگزیده شد.

به موجب قانون اساسی ترکیه هر چهار سال یکبار انتخابات ریاست جمهوری توسط نمایندگان مجلس انجام شده و در سالهای 1927، 1931، 1935 آتاتورک رئیس جمهور ترکیه شد.

زندگی شخصی آتاتورک

در سال 1923 آتاتورک Atatürk با خانم لطیفه Latife Hanım ازدواج کرد. این ازدواج بعد از 2 سال منجر به جدایی شد. آتاتورک 7 دختر و یک پسر چوپان به نام مصطفی را به فرزندی قبول کرد.

در زندگی شخصی، کتاب، موسیقی، رقص ، سوارکاری و شنا را بسیار دوست داشته از بازی تخته نرد و بیلیارد لذت فراوان می برد.

کتابخانه شخصی آتاتورک مملو از کتاب بوده همواره سر میز شام آتاتورک رجال دولتی ، دانشمندان، و هنرمندان دعوت شده راجع به مسایل کشور به بحث و گفتگو می پرداختند.

آتاتورک Atatürk همواره تمیز و مرتب لباس پوشیده به طبیعت بسیار علاقه داشت. به زبانهای فرانسوی و آلمانی تسلط داشت و به راحتی به این زبانها صحبت می کرد.

در تاریخ 10 سپتامبر 1938 در اثر بیماری کبدی در استانبول و در کاخ دلما باهچه Dolmabahçe چشم از جهان فروبست.